دمنوش کاکوتی

كاكوتي گياه كاكوتي با نام علمي ziziphora tenuior  ، متعلق به جنس زيزيفوريا و تيره نعناييان ميباشد . اين گياه چند ساله است وبوته‌هاي آن پرپشت و ارتفاع آن بين ۲۰ تا ۵۰ سانتي متر مي‌باشد . برگهاي آن كوچك ، متقابل ، كم و بيش نيزه اي شكل و بدون دمبرگ هستند . همچنين […]

توضیحات

كاكوتي

گياه كاكوتي با نام علمي ziziphora tenuior  ، متعلق به جنس زيزيفوريا و تيره نعناييان ميباشد .

اين گياه چند ساله است وبوته‌هاي آن پرپشت و ارتفاع آن بين ۲۰ تا ۵۰ سانتي متر مي‌باشد . برگهاي آن كوچك ، متقابل ، كم و بيش نيزه اي شكل و بدون دمبرگ هستند . همچنين داداي گلهاي كوچك ، كامل و به رنگهاي سفيد ، صورتي و ارغواني ميباشد . اندام دارويي گياه شامل  قسمتهاي هوايي آن و بطور عمده برگها ميباشد .

در آذربايجان به آن کهليک اُتي(K?hlik oti) و يا ككليك اوتي (K?klik oti)(به معناي علف كبك) مي‌گويند.

محل رويش

در ايران بصورت وحشي در کوه هاى اطراف تهران و کرج ، پل جاجرود، سياه کوه ، دوشان تپه ، نواحى شمال ايران ، منجيل ، آذربايجان ، و اصفهان و خراسان ، دامغان ، سمنان ، سرخه ، نزديک شيراز، راجرد قم ، همدان ، بلوچستان ميرويد.

تركيبات

از جمله تركيبات طبيعي  موجود در گياهان خانواده نعناييان  ليمونن ، كارواكرول ، گاماترپينن ، سينئول ، بتاكاروتن ، نياسين وتيمول ميباشد .

تركيباتي نظير كارواكرول ، فلاونوييد و استروييد سبب كاهش درد مي شود .

همچنين از تركيبات اصلي گياه كاكوتي ماده اي به نام Pulegon  مي باشد كه اثرات ضد دردي و ضد التهابي آن بخوبي مشخص شده است.

مطالعات نشان داده تركيبات موثره كاكوتي بويژه اسانس آن از نظر پولگون و تيمول غني است پولگون داراي خاصيت ضد گياه خواري است و در طبيعت گياه را از آسيبهاي حشرات و گياهخواران حفظ مينمايد ودر صنعت از آن در ساخت حشره كشها ، صابونهاي عطري و دئودورانتها و همچنين بعنوان طعم دهنده در خميردندانها استفاده مي شود.

اگر هدف از بهره برداري از كاكوتي استحصال پولگون باشد ، بهترين زمان براي جمع آوري گياه زمان گلدهي آن است در حاليكه اگر هدف بدست آوردن تيمول باشد بهترين زمان براي جمع آوري گياه قبل از گلدهي است .

خواص درماني

كاكوتي گرم و خشك است ودر طب سنتي دم كرده آن بعنوان مسكن ، ضد نفخ وضد دل درد ، ضد عفوني کننده روده بكار مي برند

بخشهاي هوايي آن بعنوان ادويه مصرف مي شود .

در معالجه امراض معده(اسهال ودلپيچه)  و بعنوان ضدعفوني كننده براي رفع سرماخوردگي به كار ميرود .

كاكوتي برباكتري هاي انتروباكتر آئروژنز ، اشرشياكلي ، سالمونلاتيفي موريوم ، باسيلوس سرئوس و استافيلوكوكوس اورئوس اثر ضد ميكروبي دارد.

اسانس كاكوتي توانايي مهار رشد و توليد آفلاتوكسين توسط آسپرژيلوس پارازيتيكوس را دارا ميباشد .

اجزاء كاكوتي كوهي فعاليت ضد توموري دارد و رشد نوعي از تومورهاي بدخيم را تا ۶/۳۲ درصد وغدد سرطاني را تا ۵/۴۷ درصد كاهش مي دهد .

اثر مهار كنندگي در صنايع غذايي

از آنجاكه سازمان بهداشت جهاني براي كم كردن امراض قلبي  توجه خاصي به كاهش مصرف  نمك در سراسر دنيا نشان داده است . با كاهش مصرف نمك  در غذاهاي فرايندشده موضوع استفاده از ساير افزودنيها جهت نگهداري غذها  بوجود مي آيد كه اين مسئله نقطه عطفي براي روشهاي جديد ايمن سازي غذا بوسيله راه هاي طبيعي يا (سبز ) است. كه يكي از آنها استفاده از اسانس هاي گياهي بعنوان افزودنيهاي ضد باكتريايي است . بنابراين اسانس كاكوتي كوهي را بعنوان يك تركيب نگهدارنده و طعم دهنده طبيعي در فراورده هاي غذايي ميتوان استفاده كرد

موارد منع مصرف

پولگون موجود در كاكوتي تركيبي سمي بوده  و باعث صدمات حاد كبد ي مي شود اين ماده همچنين ميتواند موجب نكروز شديد كبدي ، سقط جنين و كوآگولاسيون داخل رگي شود .