دمنوش نعنا فلفلی

نعناع فلفلي نعناع فلفلي با نام علمي Mentha piperita L از تيره Lamiaceae ميباشد .به اين گياه سوسنبر نيز گفته ميشود. گياهي است علفي ، چند ساله با كركهاي پراكنده و ريشه كوتاه است . ساقه اين گياه چهارگوش و به رنگ قرمز مايل به بنفش يا مايل به ارغواني است و در محل هر […]

توضیحات

نعناع فلفلي

نعناع فلفلي با نام علمي Mentha piperita L از تيره Lamiaceae ميباشد .به اين گياه سوسنبر نيز گفته ميشود.

گياهي است علفي ، چند ساله با كركهاي پراكنده و ريشه كوتاه است . ساقه اين گياه چهارگوش و به رنگ قرمز مايل به بنفش يا مايل به ارغواني است و در محل هر يك از گره هاي آن دو برگ متقابل ديده مي شود .

برگهاي آن بيضي شكل ، متقابل ، نوك تيز دندانه دار ، كمي پوشيده از كرك  به درازاي  ۴ تا ۷ سانتي متر وعرض ۲ تا ۳ سانتي متر مي باشد .

گلهاي اين گياه نامنظم ، به رنگ صورتي رنگ پريده ، اكثرا دو جنسي يا هرمافروديت ميباشند . فاقد تكثير جنسي هستند وبقاء آن به كمك تكثير غير  جنسي يا رويشي يعني نمو ساقه خزنده انجام ميگردد .

از كليه قسمتهاي هوايي اين گياه بوي معطر و مطبوع استشمام ميگردد در صورت جويدن علاوه بر بوي اسانس در مخاط دهان خنكي نيز احساس ميشود كه بعلت وجود تركيبات منتول مي باشد .

محل رويش

گياهان تيره نعناع طوري در زمين پراكنده شده اند كه در اغلب نواحي يافت  مي شوند ، ولي بيشينه انتشار آنها در منطقه مديترانه است .

ايالت متحده آمريكا و هندوستان بزرگترين توليد كنندگان نعناع هستند .

اسانس مانت (Manth ) كشور انگلستان كه به اسانس (micham) موسوم است ، بهترين نوع آن به حساب مي آيد .

نعناع را در اكثر نقاط كشورمي توان كشت كرد اما مناطق خيلي سرد براي كشت اين گياه مناسب نمي باشد .

تركيبات

پپرمينت حاوي ۲/۱ تا ۵/۱ درصد روغنهاي فرار است كه ۳۰ تا ۷۰ درصد آن را منتول و استرهاي منتول و بيش از ۴۰ تركيب ديگر تشكيل مي دهد .

اسانس پپرمينت جهت مصارف دارويي از قسمتهاي هوايي گياه در آغاز مرحله گلدهي و با روش تقطير با بخار آب بدست مي آيد.

در ضمن مطالعات انجام شده تركيبات اصلي اسانس نعناع فلفلي شامل : منتول ، منتون و متيل استات مي باشد .

ساير تركيباتي كه دراسانس يافت ميشوند شامل فلاونوييدها ، پلي فنل هاي پليمريزه شده ، كاروتن ، توكوفرول ، بتايين و كولين مي باشد .

خواص درماني

درمانگران گياهي از پپرمينت بعنوان قابض ، آنتي سپتيك ، تب بر، ضداسپاسم ، ضداستفراغ ، ضدنفخ ، معرق ، اشتها آورخفيف ، ضد درد ، ضد اسهال ، ضد ميكروب ، قرمز كننده پوست ، محرك و مدر استفاده مي كرده اند .

نتايج حاصل از تحقيقات نشان داده كه ميكرو ارگانيسم هاي ليستريا مونوسيتوژنز ، ايشرشيا كلاي ، استافيلوكوكوس اورئوس و سالمونلاانتريتيديس به ترتيب نسبت به اسانس نعناع فلفلي حساسيت نشان دادند . گياه نعناع فلفلي خاصيت كشندگي و مهار كنندگي ميكروبي خوبي نشان داد .

نعناع فلفلي به دليل داشتن ويتامين B1 ،B2، B3 اشتها‌آور بوده و سرشار از فولات است.

فولات موجود در نعناع براي كساني كه فقر آهن دارند، مي‌تواند مفيد باشد. همچنين نعناع داراي پتاسيم است و براي كساني كه مبتلا به پرفشاري خون هستند، مفيد است.

همچنين نعناع خنك‌كننده پوست، بي‌حس كننده، رفع خارش، اگزما و كهير پوستي، ضد گزش حشرات است و براي رفع مارگزيدگي مفيد است.

يکي ديگر از موارد مصرف قطره ي منتول در محيط‌ هاي سربسته براي ضدعفوني کردن فضا و کاهش ميکروب‌هاي سرماخوردگي، رفع خستگي و ايجاد خواب راحت مي‌ باشد.

اختلات عصبي

اگر مضطرب هستيد، اگر از تشنجات رنج مي بريد و خلاصه اگر اعصاب شما ناراحت است، دم كرده سبك و رقيق نعناع فلفلي بنوشيد.

دو برگ نعناع فلفلي تازه را در يك فنجان آب جوش دوازده دقيقه دم كنيد و بعد صاف كرده و با عسل شيرين كنيد و هر روز چهار بار و هر بار يك فنجان از آن بنوشيد.

اگر هميشه خواب آلود مي نماييد و سر حال نيستيد احتياج به يك تقويت كننده داريد.، دم كرده قوي سوسنبر را بنوشيد.

۱۵ گرم برگ خشك در يك ليتر آب جوش با عسل شيرين كرده و روزي سه الي چهار فنجان ميل شود.

درد پا: اگر پاهاي متورم، دردناك و خسته‌اي داريد صد گرم برگ تازه يا خشك سوسنبر را در يك تشت آب گرم بريزيد و دوازده دقيقه بگذاريد دم بكشد، بعد پاهاي خود را در آن گذاشته و با دست ماساژ دهيد و بشوييد. حمام پاها با سوسنبر باعث استراحت و آرامش آن مي‌شود و اگر يك هفته هر روز اين كار را ادامه دهيد بعد از پايان هفت روز خواهيد ديد كه پاهاي شما به آرامش رسيده و به چالاكي راه مي رويد .

انواع رماتيسم: صدگرم برگهاي سوسنبر تازه يا خشك را در دو ليتر آب بخيسانيد، وقتي خوب خيس خورد تا گرم است در پارچه نازكي پيچيده و به صورت كمپرس روي قسمتهاي دردناك بدن بگذاريد. كمپرس گرم سوسنبر درد مفاصل و رماتيسم را آرام مي‌كند.

عرق پا: كساني كه از عرق و بوي بد پاهايشان رنج مي برند اگر به مدت چند شب بطور مداوم پاي خود را بشويند و در كيسه‌اي بكنند كه پر از برگ سوسنبر و نعناع است و بخوابند بعد از چندي خواهند ديد كه اين عارضه بر طرف مي‌شود

انواعي از محصولات دارويي نعناع فلفلي موجود در داروخانه ها عبارتند از:

قرص مكيدني آلتادين: التهابهاي مخاط دهان و گلو

قرص روكشدار آليكوم : پايين آورنده فشار خون و چربي ، ضد تصلب شرايين ، ضد نفخ ، اشتها آور

گرانول پلانتاژل : اسهال هاي ساده

قرص د-رگليس : درمان زخم معده و اثني عشر ، گاستريت و نفخ معده

پودر كارامين : اختلالهاي هضم همراه نفخ

قرص مكيدني ماسومنت : اسپاسمهاي دستگاه گوارش، نفخ معده و بعنوان خوشبو كننده دهان

ژل منتاژل : قارچ كچلي لاي انگشتان پا و كشاله ران ، ضد خارش و سوزش گزيدگيها و سوختگيهاي سطحي

ساير موارد مصرف

در مطالعه اي ديگر خواص ضد ميكروبي اسانس نعناع فلفلي عليه ۲۱ ميكروارگانيسم پاتوژن بررسي شد . نتايج نشان داد كه اسانس نعناع فلفلي از رشد ميكروارگانيسم هاي پاتوژن به شدت جلوگيري مي كند .

مطالعات ديگر نشان داد كه گياه نعناع فلفلي داراي خاصيت آنتي اكسيداني بوده و قادر به دام انداختن راديكالهاي آزاد مي باشد .

با توجه به اينكه اسانس گياه نعناع فلفلي بعلت وجود تركيباتي نظير منتول ، در غلظتهاي نسبتا پايين روي رشد باكتريهاي مولد فساد مواد غذايي بسيار موثر است . لذا استفاده از اين اسانس درمواد غذايي بعنوان يك تركيب ضد ميكروب طبيعي به جاي مواد نگهدارنده مصنوعي كه اثرات سوء آنها مشخص شده است (از جمله بنزوات سديم )يك امر مفيد و موثر به نظر مي رسد .

در صنايع غذايي از جمله كارخانجات توليد كننده آدامس ، آبنبات ، شكلات ، بستني و انواع سسها از تركيبات اسانس نعناع فلفلي استفاده مي شود .

موارد منع مصرف

نعناع محرک غشاها مخاطي است و نبايد بيش از يک هفته بدون وقفه به کودکان داده شود.

هيچ شکلي از نعناع را نبايد به نوزادان داد.

در دوران شيردهي از مصرف خوراکي آن بايستي خودداري گردد زيرا  جريان شير را كاهش مي دهد.